کاشان آنلاین: حاصل گفت و شنود ما با حجت الاسلام سید مصطفی امام پیرامون وجوه مختلف زیست دینی،مردمی و اجتماعی امام جمعۀ فقید و محبوب شهرستان کاشان را در ادامه می خوانید :
مثل برادر عالم اش، خود را وقف مردم کرد
روایتی است که اِذا ماتَ العالِم ثُلم فی الاِسلام ثُلِمَه لا یَسُدُها شیء. یعنی وقتی عالم و دانشمندی از دنیا می رود ثلمه و رخنه‌ای در اسلام ایجاد می شود که تا روز قیامت با هیچ چیز پرشدنی نیست. از مرحوم آیت الله طالقانی نقل قولی است که از ایشان سوال کردند چرا ما ایرانی ها مرده پرستیم؟ ایشان پاسخ داد: در زمان حیات یک انسان تعریف و تمجیدکردن زیاد خوشایند نیست. ولی تعریف و تجلیل ما اگر بعد از حیاتش رقم بخورد قدر و منزلت او مشخص می شود و معلوم می گردد آن انسان بزرگ چقدر ارزش داشته است.
متاسفانه در این ۱۵ سالی که از رحلت مرحوم آیت الله یثربی گذشته تجلیل آن چنانی که باید از مقام شامخ ایشان نشده است. ما در کاشان خودمان تنها اکتفا کرده ایم به این که در ورودی های شهر چند عکس بزرگ از ایشان نصب کنیم. اینها خوب است اما دوستان قلم به دست و اندیشمندی که در کاشان هستند و تالیفات دارند اینها بیشتر به مرحوم آقا مدیون هستند و باید در راه معرفی این شخصیت خدوم و خدمتگذار برای منطقه بزرگ کاشان قدم بردارند.
حقیر به یاد دارم مرحوم آیت الله اعتمادی جمله‌ای زیبا درباره مرحوم آیت لله آمیرسید علی یثربی می فرمودند که درباره مرحوم اخوی ایشان آیت الله حاج سید مهدی یثربی هم صدق می کند. این که مردم عصر آیت الله آمیرسیدعلی، نگذاشتند ایشان راحت باشد، یعنی مراجعات به ایشان در امور دینی، حتی در مسائل و دعواهای زناشویی، امورات عام المنفعه، طلب کمک برای حاجت‌مندان و فقرا و مشکلات دیگر آن‌قدر آقا را گرفتار کرد که ایشان نتوانستند از خودشان دستخط، مقاله و کتب به جا بگذارند. مرحوم آیت الله حاج سیدمهدی یثربی هم مثل برادر عالم و بزرگ شان،خودشان را وقف مردم کرده بودند. در خانه ایشان شبانه روز به روی مردم باز بود.
عنایت خاص به زندگی طلاب
خاطرات از مرحوم آیت الله یثربی زیاد است و شاگردان خاص ایشان باید از آن گنجینه معرفت بگویند ولی شخصأ خاطره‌ای که از ایشان برای همیشه دارم، ملبس شدنم (عمامه گذاری)در سنین جوانی به دست ایشان بود و بعدها به دلیل این که بسیار به سادات و طلاب و زندگی آنها توجه داشتند، به بنده نیز که طلبه‌ای جوان بودم عنایاتی مبذول می‌کردند.
مرحوم آیت الله یثربی، توجه خاصی به طلاب داشتند، نشانه آن هم مدارس علمیه برادران و خواهران در کاشان و قمصر که سالیان درازی است که با عنایت و تدبیر آن عالم و فقیه فعال هستند. مرحوم آیت الله یثربی همیشه اصرار خاص‌شان در مورد علما و فضلا و روحانیون این بود که حتما یکی از فرزندان آنها هم‌لباس پدرانشان شوند به همین دلیل همیشه علاوه بر رتق و فتق امورات مردم مستضعف، به زندگی طلاب هم توجه خاص داشتند و اگر بواسطه ای از کمبودی در زندگی طلبه‌ای مطلع می شدند بی درنگ، به رفع آن اقدام می‌کردند که این اتفاقات بارها برای بنده رقم خورد.
حتی به کمبود مالی سرباز وظیفه توجه داشتند
سال‌ها قبل از یکی از فرماندهان اسبق پادگان کبریایی آران و بیدگل خاطره‌ای جالب در مورد عنایت مرحوم آیت‌الله یثربی به اقشار مختلف مردم از جمله سربازان وظیفه شنیدم که بی گمان برای مردم خطه ما هم در راستای فهم جایگاه آن عالم خدوم شنیدنی و جالب است. آن فرمانده می‌گفت: مرحوم آقا یک روز بنده را احضار کرد که از شما گله داریم و بلافاصله پرسیدند پادگان شما چند سرباز دارد؟ به ایشان گفتم مثلا هزار نفر. بلافاصله فرمودند چند نفر اینها اهل کاشان هستند و چند نفر اهل شهرهای دیگر ؟ به ایشان عرض کردم مثلا ۵۰ نفرشان سرباز بومی و بقیه غیربومی هستند. ایشان سپس پرسید سربازان غیربومی که حتما به مرخصی هم می روند،آیا هنگام مراجعت به شهر خود پول توجیبی هم دارند یا خیر؟ به ایشان گفتم تصور نمی کنم این‌گونه باشد. مرحوم آیت الله یثربی بلافاصله گفتند مقصر شما و من هستیم.نخست من و سپس شما که این موارد را بازگو نمی‌کنید و ادامه دادند بخشی از مبلغی که به عنوان وجوهات به ما می‌دهند می تواند برای وَابنِ السّبیل «در راه‌مانگان» هزینه شود یعنی برای همین سربازها و همان لحظه گفتند این مبلغ ۵۰۰ هزارتومان در اختیار شما برای همین امور و قبل از این که پول تمام شود بیایید و نگذارید سربازها دست خالی به شهر و خانه شان بروند.
ببینید،یک روحانی این شکلی است که در قلب مردم مأوا می کند. چرا؟ چون توجهش به همه اقشار هست و مثلا برایش فرقی ندارد این انسان جاجت‌مند مال این جناح است یا آن جناح. دوست است یا دشمن. خاطرات در این زمینه فراوان است.
خوش آمدگویی آیت الله به چهره سیاسی جریان مخالفِ از حج بازگشته !
بنده از یکی از محافظان مرحوم آیت‌الله یثربی شنیدم که اواخر دهه ۶۰ گویا،وقتی یکی از آقایان سران اصلی جناح مخالف ایشان در کاشان از حج بازگشته بود، مرحوم آیت‌الله یثربی بعد از نماز صبح ما را ملزم کردند که جهت دید و بازدید راهی منزل ایشان شویم. وقتی به آیت الله یثربی گفتیم آن فرد فلان چهره مشهور مخالف شماست، بلافاصله گفتند: هر کس می خواهد باشد.فرد محترمی است و احترامش واجب. این هم نمونه دیگری از روحیه و قدرت جذب ایشان.برایشان مردم عادی و فلان فعال سیاسی مقلا مخالف جریان فرقی نمی کرد.درِ منزل ایشان همیشه روی مردم باز بود. ایشان غالبا تا ۱۱ صبح درس و بحث داشتند و از ساعت ۱۱ تا ۱۲ هم در همین منزل قدیمی که اکنون هم رو به مردم باز است،به مراجعات مردم با همان لبخند همیشگی رسیدگی می‌کردند.زن. مرد، پیر. این روحیه فرق می کرد با برخی دوره ها که آقایان با کلی خدم و حشم هم مردم را به محضر خود راه نمی‌دادند و نمی‌دهند!
ناتوانی جریان مخالف آیت الله در پاسخ به درخواست شهید بهشتی
درباره قدرت مدیریت و توان بالای مرحوم آیت‌الله یثربی در انسجام شهر به ویژه در اوایل دهه ۶۰ و اعتمادی که مرحوم امام به ایشان داشتند، خاطره ای از یکی از پیشکسوتان پاسدار شنیدم. گویا سال ۵۹ وقتی مرحوم شهید بهشتی به کاشان سفر می کنند عده ای از مخالفان آیت‌الله یثربی در سپاه کاشان،از مرحوم بهشتی می‌خواهند که از امام تقاضا کنید آقای یثربی را اصطلاحاً از امامت جمعه کاشان بردارند. مرحوم بهشتی با روی باز این عده را پذیرفتند و خوب به حرفهای آنها گوش دادند. حرف آنها که تمام شد،مرحوم بهشتی گفت من تقاضای شما را به امام منتقل می‌کنم اما لطف کنید قبل از این که پیغام شما را به امام برسانم یک نفر را معرفی کنید که بتواند کار آقای یثربی را در کاشان انجام دهد. پس از این سخن مرحوم بهشتی،سکوتی سرتاسر آن جمع را فرا گرفت این یعنی آن که کسی را برای جایگزینی ایشان نداریم!
ببینید، این خیلی مهم است یکی مثل امام به آیت الله یثربی اعتماد کند و در سال ۶۲ هم حکم ولی فقیه در منطقه کاشان را هم به ایشان بدهد.
فصل الخطاب در ماجرای خانه عامری و خیابان علوی
ایشان در کاشان مانند رهبری برای کل کشور،فصل الخطاب بود.سال ۷۳ در ماجرای خیابان علوی اهالی مشکلاتی با شیوه احیای خانه عامری ها داشتند.مردم با مهندس محلوجی که اصرار داشت به واسطه احیای حوضخانه خانه عامری ها،خیابان به شکل قبل برگردد اختلاف پیدا کردند و در نهایت شکایتی به برخی نهادها واصل شد. یک روز مرحوم آیت الله یثربی با بنده تماس گرفت که داستان این شکایت چیست ؟به ایشان عرض کردم مشکل ما با شهردار و فرماندار است و ما با این شکل احیای خانه مخالفیم. هر چند توافقاتی هم شد که رضایت مردم جلب شود و آنها هم انجام نشد ولی در نهایت در آن مقطع وقتی آیت الله یثربی فرمودند بروید و با آقای محلوجی مسئله را آنگونه که منافع مردم تامین شود حل کنید، بلافاصله دستور ایشان را عملی کردیم. این یعنی فصل الخطاب.
ما آن دوره یکی از منتقدین حرکت های آقای محلوجی در احیای آثار تاریخی خیابان علوی بودیم، البته نه مخالف با اصل کار بلکه با بخشی از برنامه که محور علوی را منحرف می کرد اما انصافا بعد از آن برنامه احیا، صنعت گردشگری نه تنها در محور خیابان علوی بلکه در کل کاشان زنده شد که بخش مهمی از حمایت ها علاوه بر دولت وقت، از سمت مرحوم آیت الله یثربی بود.
ثلمه و رخنۀ ۱۶ساله
یکی از خصوصیات ایشان این بود که افراد را به خود جذب می کرد، برایشان هم حتی مجالس عزا و عروسی بیرون یا داخل کاشان هم فرقی نمی کرد.در اکثرشان شرکت می کردند شاید به خاطر دفاع از منافع کاشان که البته آثار و برکات خوبی هم برای کاشان به جا گذاشت. همان ثلمه و رخنه‌ای که بالاتر عرض کردم با رفتن یک عالم یا دانشمند ایجاد می شود،نمودش این‌جاست که ۱۵ سال است ایجاد شده و مردم کاشان اکنون درمی یابند چه شخصیتی را از دست داده‌اند.
حامی خیران و فعالان اقتصادی و پشتیبان توسعۀ کاشان
مرحوم آیت الله یثربی درباره احترام و تکریم خیران و بزرگان و فعالان حوزه صنعت منطقه هم پیشگام بودند. آقایان لاجوردی‌ها،مرحومین تفضلی، فقیهی و گلابچی را همیشه آیت الله یثربی با احترام یاد می‌کرد و آنها را درباره احداث درمانگاه و خیریه ها تشویق می نمود و محرک خدمت آنها بود.
این خاطره را بنده شخصاً از خود مرحوم آیت الله یثربی شنیدم که اوایل دهه ۷۰ وقتی یکی از این بزرگان پس از رفع مشکلاتی که برایشان درباره اموال و دارایی هایش ایجاد شد و از خارج به کشور بازگشتند،مرحوم آیت الله یثربی بلافاصله پس از اطلاع از مراجعت‌شان به تهران،در همان پایتخت رهسپار دیدارشان شدند.ظاهرا مرحوم آیت الله یثربی در آن مقطع در اجلاسیه خبرگان رهبری شرکت داشتند و با اطلاع از مراجعت ایشان به کشور به دیدارشان می روند و بدین گونه انسان‌های ارزشمند برای کاشان را تکریم می نمایند. این در حالی است که آن فعال اقتصادیِ خدوم پس از تماس مرحوم آیت الله یثربی که به دیدارتان می آیم، اصرار می کنند که صبر کنید تا خود در کاشان شما را ملاقات کنم، اما اصرار مرحوم آیت الله یثربی باعث می شود تا در همان تهران و لابلای اجلاسیه خبرگان رهبری آن دیدار صمیمانه برپا شود.
یا در مورد توسعه دانشگاه‌ها و ایجاد و بهسازی راه‌های مواصلاتی در کاشان مثل داستان اتوبان قم به کاشان و اصفهان، محرک آیت الله یثربی بودند.در مورد داستان اتوبان که باز هم بدون شک در توسعه آن نفوذ آیت الله یثربی نقش مهمی داشته،آقای جمالی (نماینده اسبق) گویا با آیت الله هاشمی رایزنی می کنند که اتوبان اگر به اصفهان وصل شود، بن بست این قسمت رفع می شود و آقای هاشمی را که به امیرکبیر علاقه داشته، تشویق می کنند که در صورت اتصال اتوبان به اصفهان،نام امیرکبیر را بر روی آن می گذاریم و ایشان هم موافقت می کنند.
در مورد توان بالای فکری در حل و فصل مشکلات منطقه‌ای و قدرت تأثیرگذاری مرحوم آیت الله یثربی که انصافاً از نوادر بودند روایت شهید احمد کاظمی به نقل از یکی از سرداران و ایثارگران کاشانی دوران دفاع مقدس برایم جالب بود. از این سردار شنیدم که ایشان ( شهید احمد کاظمی ) در روزهای قبل از شهادت خود در سال ۸۴ در محفلی گفته بود «ما در مملکت‌مان اگر به تعداد انگشتان دست مانند آیت الله یثربی داشته باشیم،تمام مشکلات مان حل می‌شود». اکنون نیز خوشحالیم که بیت مرحوم حضرت آقا،هنوز به روی مردم به خصوص طالبان علم و کثیری از اقشار مردم باز است و یادگاران ایشان به ویژه فقیه عالی مقام حضرت آیت الله میرسید محمد یثربی (ادام الله ظله الشریف) که از افتخارات حوزه علمیه و امیدی برای آینده مرجعیت شیعه هستند این جایگاه را حفط نموده‌اند.
